2023–2025 он бол дэлгэцийн технологи бараг хэт хурдтай үсэрч хөгжсөн үе байлаа. Та хамгийн дэвшилтэт шийдэл хайсан hardcore геймер ч бай, хуучин монитороо солих гэж байгаа жирийн тоглогч ч бай, эсвэл анх удаа PC угсаж буй, төсөв багатай шинэхэн хэрэглэгч ч бай – 2025 онд танд сонголт дутаж огтгүй. Харин ямар параметр танд үнэхээр хэрэгтэй вэ гэдгээ ойлгохгүй бол мөнгөө хий дэмий шатаах эрсдэл өндөр.
Тиймээс доорх мэдээлэл танд тоглоомын монитороо зөв сонгоход “чийдэн асааж” өгөх болно.
Геймерт хамгийн чухал дисплейн үзүүлэлтүүд
PC тоглогчид ихэвчлэн монитороо сонгохдоо тодорхой хэдэн шаардлагыг нэн түрүүнд тавьдаг. Хэрвээ та өөрийнхөө хувьд юуг нэн тэргүүнд тавьж байгаагаа ойлгочихвол, загваруудыг хооронд нь логиктой харьцуулж, гүйцэтгэл–дөрөвний үнэ–ирээдүйн боломж гурвыг хамгийн сайн тэнцвэржүүлсэн хувилбарыг олж чадна.
Нягтрал ба дэлгэцийн хэмжээ
Олон жилийн турш тоглоомын ертөнцөд стандарт гэж тооцогдсон нягтрал бол 1920×1080 (1080p, Full HD). Орчин үеийн ямар ч дундаас дээш түвшний видеокартад 1080p дээр маш өндөр FPS гаргах боломжтой. Тиймээс eSports төрөлд тоглодог мэргэжлийн болон tryhard тоглогчид FPS, CS2, Valorant, LoL гэх мэт тоглоомуудад 1080p монитор + галзуу өндөр refresh rate хослолыг одоо ч илүүд үзсээр байна. Үүн дээр нэмээд 1080p монитор нь хамгийн хямд, төсөвт ээлтэй сонголт хэвээр.
Гэхдээ 2025 оноос жишээ нь “анхан шатны биш” ихэнх gaming монитор 2560×1440 (1440p, 2K) нягтралаар гарч байна. Энэ түвшин ийм хүчтэй болсон гол шалтгаан нь:
- зураг илүү нарийвчлалтай, деталь өндөр,
- 1440p дээр дундаас дээш картууд ч FPS сайтай,
- 1080p ба 1440p мониторын үнийн зөрүү эрс багассан.
4K буюу 3840×2160 нягтралтай монитор бол бүр “lux” түвшний туршлага. Үзэгдэх орчин нь дэлхийн хаалгыг томоор онгойлгосон мэт, 32–48 инч хүртэлх хэмжээтэй 4K дэлгэц дээр AAA тоглоомууд жинхэнэ кино шиг харагдана. Өмнө нь 4K тоглоомын хувьд “monster” видеокарт зайлшгүй шаарддаг байсан бол DLSS, FSR гэх мэт upscaling технологиуд тоглоомыг бага зэрэг “зальдаж”, 4K-г илүү олон тоглогчид боломжтой болгосон.
Мөн нэг сонирхолтой чиглэл бол ultrawide дэлгэц. 21:9 харьцаатай монитор уламжлалт 16:9-өөс хажуу тийш илүү зай нэмж өгч, тоглоомын ертөнцөд илүү гүн шигтгэж чадна. Харин 32:9 харьцаатай super ultrawide моделууд нь хоёр 16:9 мониторыг залгасан мэт мэдрэмж өгдөг бөгөөд уралдааны тоглоом, нислэгийн симуляторын фанатуудын мөрөөдөл болсон. Гэхдээ FPS, RPG, open world тоглоом дээр ч immersion-ийг гайхалтай нэмэгдүүлдэг.
Refresh rate: хөдөлгөөн хэр “амьд” харагдах вэ?
Мониторын refresh rate (Гц) нь дэлгэц секундын дотор хэдэн удаа өөрийгөө шинэчилж байгааг илэрхийлнэ. Тоо өндөр байх тусам:
- хөдөлгөөн илүү жигд, зүсэн зүсмэлгүй,
- input lag бага мэт “мэдрэгдэж”,
- ялангуяа онлайн өрсөлдөөнт тоглоом дээр давуу тал өгдөг.
2025 онд тоглогчийн хувьд доод босго гэж хэлж болох хэмжээ бол 144 Гц, илүү сайн нь 165 Гц. Төсөв хязгаарлагдмал байсан ч ийм refresh-ээс доош буух нь утгаа алдаж эхэлж байна. Идеал хувилбар бол, таны тоглолтын дундаж FPS энэ refresh-ээс доошгүй байвал хангалттай. Ингэснээр screen tearing гэх таагүй “хагарч” харагдах асуудлыг багасгана.
Хэрэв та голчлон хамгийн сүүлийн үеийн AAA single-player тоглоомууд тоглодог бол 240–360 Гц авах албагүй, харин CS2, Valorant, Apex гэх мэт eSports-д “амьдардаг” бол аль болох өндөр refresh-тэй загвар руу харахаас өөр замгүй.
Сонирхолтой шинэ тренд бол Dual Mode бүхий монитор. Нэг товч дарж:
- нэг горимд өндөр нягтрал + арай нам refresh
- нөгөөд нь бага нягтрал + галзуу өндөр refresh
рүү шилжиж болдог. Өөр өөр тоглоомд тохируулж ашиглахад тун ухаалаг шийдэл.
Response time: хөдөлгөөн хэр “бүдэггүй” байх вэ?
Response time (мс) нь нэг пиксель нэг өнгөнөөс нөгөөд хэр хурдан шилжиж байгааг илэрхийлнэ. Ихэвчлэн grey-to-grey (GtG) хэмжилт ашигладаг. Тоо бага байх тусам:
- хурдан хөдөлгөөнтэй хэсгүүд сарнилгүй, сүүдэргүй,
- motion blur, ghosting багатай байна.
3 мс орчим бол эхлэхэд дажгүй түвшин, харин компромиссгүй геймер бол 1 мс орчмыг зорих нь зөв. OLED төрлийн дэвшилтэт панель дээр энэ үзүүлэлт 0.2 мс хүртэл бууж, хөдөлгөөн бараг төгс “цэвэр” харагддаг. ASUS ROG-ийн OLED цувралууд энэ тал дээр маш сайн үзүүлэлттэй.
Өнгө, HDR: зураг амь орох эсэх нь үүнээс хамаарна
Хэрвээ та тоглоомын дэлхийдээ кино шиг өнгө, гүн сүүдэр, тод гэрэл хүсэж байгаа бол монитороо сонгохдоо өнгөний хүрээ, HDR дэмжлэгийг үл тоож болохгүй.
Өнөө цагийн ихэнх монитор sRGB стандартын дагуу өнгөний хүрээгээ хэмждэг. 100% sRGB гэж заасан монитор ихэнх тоглоом, контент дээр өнгийг зөв, тэнцвэртэй харуулна.
Үүнээс нэг шат дээгүүр гарч байгаа нь DCI-P3, Adobe RGB зэрэг өргөтгөсөн gamut-ууд. Эдгээрийг дэмжсэн монитор илүү баян, гүн, тод өнгө гаргадаг. Ялангуяа HDR-тэй хослоход маш том давуу тал болно.
HDR дэмжлэгийг ихэвчлэн VESA DisplayHDR стандартаар баталгаажуулдаг:
- DisplayHDR 400 – энгийнээс мэдэгдэхүйц илүү тод, контраст сайжирсан
- DisplayHDR 600 – оргил тод байдал, статик контраст нэмэгдсэн
- DisplayHDR 1000 – гэрэл/сүүдрийн нарийн тоглолт, effect-үүдийг үнэхээр “гажиггүй” харуулдаг premium түвшин
Харин OLED дэлгэцүүдэд VESA тусдаа DisplayHDR True Black стандарт гаргасан. True Black 400 гэх мэт түвшнүүд нь “анхан шат” гэж нэрлэгдэх хэмжээнд огт орохгүй – хар өнгө нь бараг төгс, HDR эффект үнэхээр амьд харагдана.
Өнгөний нарийвчлал: тоглогчдод ч чимээгүй давуу та
Профессиональ дизайнер, монтаж эрхлэгчид Delta E < 2 гэх мэт үзүүлэлт ярьдаг бол геймерүүд ихэнхдээ анзаарахгүй өнгөрөөдөг. Гэвч яг үнэндээ, түвэггүй зөв өнгөтэй дэлгэц дээр тоглох нь тоглоомын ертөнцийг бүтэн “зохиолын дагуу” харахад маш их тус болдог.
ASUS ProArt зэрэг мониторуудаас эхлээд ROG Swift OLED гэх мэт gaming-д чиглэсэн ч, үйлдвэр дээрээсээ калибровк хийсэн загварууд нь шууд хайрцгаас гаргаад л зөв өнгө үзүүлнэ. Тоглоом хөгжүүлэгчийн бодож зурсан өнгө, гэрэлтүүлэгтэй ойрхон байх тусам ambient, mood илүү хүчтэй дамжина.
VRR: tearing, stutter хоёртой салах ёс хийх технологи
2025 онд тоглоомын монитор аваад variable refresh rate (VRR)-гүй байх хувилбар байх ёсгүй. Ингэж нэрлээд байгаа зүйл нь NVIDIA-гийн хувьд G-SYNC, AMD-ийн хувьд FreeSync, мөн Adaptive Sync гэсэн нэрийн дор хэрэгждэг.
VRR-ийн гол зорилго:
- видеокарт шинэ кадр бэлэн болгосон яг тэр мөчид
- монитор refresh хийх давтамжаа түүнд тааруулан өөрчилдөг.
Ингэснээр fixed refresh-тэй үед гардаг screen tearing, micro-stutter гэх асуудлууд бараг алга болно. FPS тань мониторын VRR дэмждэг хүрээнд байж л байвал, тоглоом илүү “шингэн”, input нь илүү natural мэдрэгдэнэ.
2025 онд гол асуулт бол “VRR байх уу?” биш, харин “G-SYNC төвлөрөх үү, FreeSync-ийг барих уу?” гэх сонголт болж байна. G-SYNC Ultimate гэх мэт сертификаттай загварууд нь NVIDIA-н хатуу шалгуур давсан, маш өндөр түвшний монитор гэдгийг баталдаг тул гүнзгий судалгаа хийх залхуу хүмүүст “шар тэмдэг” шиг итгэл төрүүлж чадна.
Холболт: HDMI юу, DisplayPort уу?
Орчин үеийн видеокартууд голчлон DisplayPort болон HDMI портуудаар монитортоо холбогддог.
PC-геймерүүд ихэвчлэн DisplayPort ашигладаг. Учир нь хуучны HDMI хувилбарууд VRR гэх мэт боломжийг бүрэн дэмждэггүй байсан. Ирээдүйд асуудалгүй байхыг хүсвэл DisplayPort 2.1 бүхий монитор бол төгс сонголт. Гэхдээ одоогоор худалдаанд гараад удаагүй тул ихэнх монитор DP 1.4 дээр ажиллаж байна.
Консолын хувьд харин HDMI зайлшгүй. PS5, Xbox Series X|S гэх мэт төхөөрөмжүүдийг давхар ашиглах гэж байгаа бол HDMI 2.1 дэмждэг монитор сонгох нь зүйтэй – ингэснээр консол таны өгч чадах хамгийн өндөр нягтрал + refresh комбинацийг гаргаж чадна.
USB-порттой монитор нь нэмэлт hub болж чадна – хулгана, гар, вебкам зэрэг жижиг төхөөрөмжөө шууд монитортоо залгаж, ширээнийхээ арын “кабель овоолго”-ыг багасгах боломжтой.
Суурь: эвгүй байрлалтай монитор нь хүзүүг тань “алж” чадна
Монитор болгон ямар нэгэн суурьтай ирдэг ч эдгээр нь чанар, эвтэй байдал, боломжийн хувьд асар их ялгаатай.
Өндөр, налуу, эргэх өнцгийг олон талаас нь тохируулах боломжтой суурьтай монитор дээр удаан тоглоход хүзүү, нуруу бага ядрана. Харин eSports setup, жижиг өрөө, дотуур байр гэх мэт зай бага орчинд бага footprint-тэй, авсаархан суурь маш их утгатай.
Кабел далдлуулах суваг, гар утас байрлуулах хонхор, штативын нүх гэх мэт жижиг “нарийн ширийн” зүйлс тоглоомын ширээгээ цэгцтэй, эвтэйхэн байлгахад бодсоноос тань илүү хэрэгтэй байдаг.
2025 онд түгээмэл хэрэглэгдэж буй матрицын төрөл
Өнөөдрийн байдлаар ихэнх тоглоомын монитор IPS (In-Plane Switching) матрицтай. IPS нь:
- өргөн харах өнцөг,
- тод, бодит өнгө,
- боломжийн контраст
гурвыг сайн тэнцвэржүүлдэг. ASUS-ийн Fast IPS зэрэг шинэ үеийн IPS-панель нь өмнө нь зөвхөн TN-д байсан хурдыг бараг гүйцэж, өнгө, харах өнцгийг золиослохгүйгээр response time-ийг маш бага түвшинд авчирсан.
TN (Twisted Nematic) ба VA (Vertical Alignment) матрицууд өмнө нь ноёрхож байсан ч 2025 он гэхэд нэлээд шахагдсан. TN нь галзуу өндөр refresh, хурдны төлөө л сонгогддог, харин өнгө, харах өнцөг нь IPS-ээс сул. VA нь харин контраст сайтай, хурд боломжийн, өнгө дажгүй ч “дээд зэрэглэлийн хар” хүсэж байвал OLED руу харах цаг аль хэдийн болсон.
Харин OLED бол хамгийн extreme сонголт. Edge/backlight байхгүй, нэг бүрийн пиксель нь өөрөө гэрэл ялгаруулах тул:
- хар өнгө – бараг төгс,
- контраст – нүд гэмтээхүйц өндөр,
- response time – бүх технологийн дундаас хамгийн бага,
- өнгө – хэт баялаг, тод.
1440p нягтралаар 520 Гц хүртэлх refresh үзүүлж буй OLED gaming монитор ч гарчихсан. Мөн сүүлийн жилд OLED-ийн сонголтын цар хүрээ эрс тэлж, илүү хямд, олон хэмжээ, янз бүрийн харьцаатай загварууд гарсан тул зөвхөн “энтерпрайз luxury” биш болсон.
Ямар төрлийн тоглогчид ямар монитор хайх вэ?
Техникийн бүх тайлбарыг нэгтгэж үзвэл 2025 онд өөрийгөө ямар тоглогч гэж тодорхойлоод, түүндээ тохирох сетапыг төсөөлөх нь хамгийн ухаалаг алхам.
Хэрвээ та төсөвтөө тааруулж, гэхдээ тоглоомоо зүгээрхэн биш, жигд гүйцэтгэлтэй тоглох хүсэлтэй бол 24–25 инчийн Full HD, 144 Гц+ монитор танд яг таарах сонголт. ASUS TUF Gaming VG249QM5A, VG259QM5A гэх мэт загварууд VRR, ухаалаг overdrive-тай, motion blur багатай тул анхны “зөв” gaming монитор байж чадна.
Шинэ технологи, илүү чанартай дүрслэл хөөцөлдөгч бол 1440p монитор руу заавал харах хэрэгтэй. ASUS TUF Gaming VG27AQML5A шиг загварууд илүү өндөр нягтралаар тоглоомын орчинг илүү нарийвчлалтай, бичиг текстийг илүү цэвэр харуулна.
Хэрэв та “display next-gen” руу үсрэхэд бэлэн бол ROG Strix OLED XG27AQDPG зэрэг OLED gaming монитор яг тохирно. Контраст, хөдөлгөөний цэвэршилт, өнгөний гүн – гуравын нийлбэр нь жирийн LCD-ийг эргээд харахад төвөгтэй болгодог.
Тоглоомоор тоглохоос гадна ажил, олон цонх, productivity дээр ч монитороо ашигладаг бол 4K монитор сонгох нь ухаалаг. ROG Strix OLED XG27UCDMG гэх мэт 27 инчийн 4K дэлгэц нь текстийг хэт жижиг болгохгүйгээр өндөр нягтрал санал болгож, multitask хийх зайг нэмэгдүүлнэ. 32 инчийн 4K нь бүр илүү “ажлын ширээ” мэт орон зай өгдөг.
Хэрвээ та ихэвчлэн контроллераар зайнаас тоглодог “консол-стайл” геймер бол 32 инч орчим хэмжээтэй монитор, жишээ нь ROG Strix XG32WCMS шиг загвар таатай. 4K бол төгс, харин төсөв хязгаарлагдвал 1440p ч боломжийн.
Гонк, нислэгийн симулятор, өргөн орчин шаарддаг тоглоомын фанат бол super/ultrawide дэлгэцээс илүү тохирох зүйл бараг олдохгүй. ASUS TUF Gaming VG34WQML5A шиг 34 инчийн муруй ultrawide дэлгэц нь зам, тэнгэрийг бараг бодит амьдрал дээрх шиг өргөн харагдуулж, хажуу талаас нь дамжих мэдээлэл таны peripheral vision руу орж ирдэг.
Олон төрлийн жанрын тоглоом тоглодог, заримдаа өндөр нягтрал, заримдаа FPS нэн тэргүүнд байдаг геймерт Dual Mode-той монитор хамгийн тохирно. ROG Strix XG27UCG гэх мэт загвар нэг товчоор “resolution-priority” ба “refresh-priority” хоёр режимийн хооронд шилжих боломж олгодог.
Харин eSports, турнирын түвшний тоглогч бол 24 инчийн Full HD, хамгийн өндөр боломжит refresh-ийг эрэлхийлэх нь зүй ёсны. ROG Strix XG248QSG Ace 610 Гц зэрэг extreme загварууд одоо ийнхүү бодитоор худалдаанд гарсан, гэхдээ 300 Гц түвшин ч өрсөлдөөнт тоглолтод асар том давуу тал өгнө.
Эцэст нь хэлэхэд, 2025 оны тоглоомын мониторын зах зээл дээр “боломжгүй” гэх ойлголт бараг байхгүй болсон. Хэдхэн жилийн өмнө мөрөөдөл мэт санагдаж байсан refresh rate, HDR, OLED, ultrawide, Dual Mode гэх мэт шийдлүүд одоо жирийн хэрэглэгчийн ширээн дээр буугаад байна.
ASUS болон ROG-ийн шугамын өргөн сонголтоос өөрийнхөө тоглодог тоглоом, ашигладаг компьютер, мөнгөний боломжоор хамгийн сайн тохирох загварыг олоход л үлдлээ. Хэрвээ дээрх зарчмуудыг баримталж сонголтоо хийвэл “монитороо сольсон ч тоглоом өөр түвшинд орлоо” гэсэн мэдрэмжээс зайлсхийх аргагүй.
