Ангараг гариг дээр хүн буух нь удахгүй бодит байж мэднэ. Үүнд хүрэх гол түлхүүр нь M-MATISSE нэртэй шинэлэг судалгааны даалгавар байж болзошгүй. Уг төсөл нь Ангараг гаригийн сансрын цаг агаарын нууц, эрсдэлийг гүнзгий судалж, ирээдүйд тус гаригт хүн амьдрах боломжийг илүү тодорхой болгоход чиглэж байна. Сансрын нисгэгчдийг илгээхээс өмнө тэднийг угтах нөхцөл байдал, аюул заналыг бүрэн дүүрэн ойлгох шаардлагатай.
Энэхүү даалгавар нь 2025 онд Их Британийн Дархам хотод болсон Хатан хааны одон орон судлалын нийгэмлэгийн үндэсний хурлын үеэр анх танилцуулагдсан. Британийн боловсруулсан багаж, техникүүдийг ашиглан Ангарагийн орчныг судлах шинэ аргачлал бүхий энэхүү төсөл нь хоёр роботыг тойрог замд хөөргөх концепцоор хэрэгжихээр төлөвлөгдөж байна.
Эдгээр роботууд нь:
- Соронзон мандал
- Ионосфер
- Термосфер
- Агаар мандлын доод давхарга
- Цацрагийн хуримтлал
зэрэг олон давхаргад хэмжилт, шинжилгээ хийх үүрэгтэй. Судалгааны зорилго нь аюултай нөхцөл байдлыг урьдчилан таамаглаж, хүний болон роботын хайгуулд дэмжлэг үзүүлэхэд оршино.
Хэрэв Европын сансрын агентлаг (ESA) 2026 онд M-MATISSE төсөлд “ногоон гэрэл” өгвөл, энэ нь сансрын цаг агаарын судалгаанд Ангарагийг зорилтот болгосон анхны томоохон номлол болох юм.
Лестерийн их сургуулийн доктор Беатриз Санчес-Кано уг төслийн талаар хэлэхдээ:
“M-MATISSE нь Ангарагийн бүх давхаргын динамикийг судалж, сансрын цаг агаарын үйл ажиллагаа хэрхэн явагддагийг дэлхийд анх удаа бүрэн дүүрэн харуулах болно.”
Тэрээр мөн нэмж хэлэхдээ:
“Бид Ангарагийн орчныг бүрэн ойлгож байж, ирээдүйд тийш хүн илгээхэд шаардлагатай аюулгүй байдлыг хангаж чадна. Нарны энерги, гаригийн тоосонцор, цацрагийг зөв урьдчилан тооцоолох нь амин чухал.”
ESA-ийн “дунд” ангиллын нэр дэвшигч гурван төслийн нэг болох M-MATISSE нь Solar Orbiter, Euclid зэрэг өмнөх хөтөлбөрүүдийн араас хэрэгжих боломжтой. Хэрэв батлагдвал, тус төсөл нь “Анри” болон “Маргарита” хэмээх хоёр ижил бүтэцтэй сансрын хөлгийг хөөргөж, Ангарагийн орчинг хоёр өөр байрлалаас зэрэг ажиглах юм.
- “Анри” нь Ангарагийн плазмын системийг судална.
- “Маргарита” нь нарны салхи болон алслагдсан сүүл хэсэгт анхаарлаа төвлөрүүлнэ.
Эдгээр хөлгүүдийн зорилго нь нарны салхи Ангарагийн соронзон болон агаар мандалд хэрхэн нөлөөлдгийг илрүүлэх явдал юм. Мөн доод давхарга, гадаргуугийн өөрчлөлт, уур амьсгалын хувьсалд хэрхэн нөлөөлж байгааг судлах бөгөөд энэ нь тус гаригийн амьдрах чадварыг тодорхойлох үндсэн мэдээлэл болно.
