Хортой програмуудын жинхэнэ аюул
Android үйлдлийн системийг ашигладаг гар утаснууд нь хортой програмуудын хамгийн түгээмэл бай байсаар байна. Эдгээр вирусууд нь хэрэглэгчийн банкны мэдээлэл, нууц үг, зураг, видео, файлуудыг хулгайлж, мөн картын гүйлгээ хийж чаддаг. Зарим нь бүр төхөөрөмжийг ашиглан криптовалют олборлох эсвэл далд сурталчилгаа харуулах зорилготой байдаг.
Вирус хэрхэн таны утсанд орж ирдэг вэ?
Ихэнхдээ вирусууд тоглоом, ном, хэрэглээний програм болон хуурамч “ашигтай апп”-ийн дүрээр нуугддаг. Тэд дараах сувгаар дамжин таны утсанд нэвтрэх боломжтой:
- Хулгайн контент, сэжигтэй вэбсайт
- Цахим шуудан, SMS, мессенжер дэх холбоос
- Нийгмийн сүлжээнд тараасан хуурамч зар сурталчилгаа
Мөн хуучирсан систем, програм ашиглах болон нийтийн Wi-Fi сүлжээнд холбогдох үед халдвар авах магадлал эрс нэмэгддэг.
Халдварын гол шинж тэмдгүүд
Утас вирусээр халдварласан эсэхийг дараах өөрчлөлтүүдээр таньж болно:
- Гүйлгээний болон SMS төлбөр гэнэт нэмэгдэх
- Мөнгө шилжүүлэхийг шаардсан баннер эсвэл анхааруулга гарах
- Сэжигтэй програм автоматаар суух
- Утас хэт халж, батарей хурдан дуусах
- Төхөөрөмжийн ажиллагаа огцом удаашрах
- Таны өмнөөс мессеж илгээх, мөнгө шилжүүлэх оролдлого хийгдэх
Вирусыг хэрхэн устгах вэ
Хэрэв таны утас халдварласан бол дараах алхмуудыг хийгээрэй:
- Утсаа аюулгүй горимд (Safe mode) оруулах
- Сэжигтэй аппликейшнүүдийг устгах
- Хөтчийн кэш, өгөгдлийг цэвэрлэх
- Нууц үг, банкны нэвтрэлтээ солих
- Вирусны эсрэг програм ашиглан системийг бүрэн шалгах
- Хэрэв асуудал хэвээр байвал үйлдвэрийн тохиргоо (Factory reset) хийх
Хэрхэн урьдчилан сэргийлэх вэ
- Зөвхөн Google Play Store-оос програм татах
- Сэжигтэй холбоос дээр дарахаас зайлсхийх
- Систем болон аппликейшнүүдийг тогтмол шинэчлэх
- Нийтийн Wi-Fi ашиглахдаа болгоомжлох
- Хоёр шатлалт баталгаажуулалт идэвхжүүлэх
- Найдвартай антивирус суулгаж, програмуудыг тогтмол сканнердах
Android төхөөрөмжийн аюулгүй байдлыг хангах нь зөвхөн антивирусын асуудал биш — харин хэрэглэгчийн анхаарал, дадал зуршлын асуудал юм. Хэдхэн болгоомжлол таны мэдээлэл, мөнгийг хамгаалж чадна.
