2025 оны 10-р сарын 8-нд дэлхий даяар богино долгионы зуухны зохион бүтээсэн түүхэн 80 жилийн ой тохиож байна. Энэхүү төхөөрөмж нь 20-р зууны хамгийн хувьсгалт гэр ахуйн шинэ бүтээлүүдийн нэгт тооцогддог бөгөөд орчин үед зөвхөн халаах бус, хоол хийх нарийн хөтөлбөр бүхий “ухаалаг” туслах болж хөгжжээ.
Шоколаднаас эхэлсэн түүх
Богино долгионы зуухны түүх 1945 онд Америкийн инженер Перси Спенсер-ээс эхэлдэг. Тэрээр магнетрон туршиж байх үед халаалтын ойролцоо байсан шоколад хайлж байгааг анзаарчээ. Энэ тохиолдол нь шинэ технологийн эхлэл болж, 1945 оны 10-р сарын 8-нд цахилгаан соронзон долгион ашиглан хоол хүнс боловсруулах аргыг патентлуулсан байна.
Анхны “Radarange” загвар нь 1947 онд гарч, 340 кг жинтэй, 1.75 метр өндөр, 5000 долларын үнэтэй байжээ — тухайн үеийн автомашины үнэтэй дүйцэх хэмжээний тансаг хэрэглээ байсан юм.
Домгууд ба бодит байдал
1. “Бичил долгион хоолыг цацраг идэвхит болгодог.”
— Худал ойлголт. Богино долгионы долгион нь ионжуулагч цацраг биш, харин радио долгионтой ижил ангилалд багтдаг. Хоолны бүтэц, атомын бүрэлдэхүүнд ямар ч өөрчлөлт оруулдаггүй.
2. “Бичил долгион витамин устгадаг.”
— Үнэн нь, шим тэжээл халалтаас болж устдаг, долгионоос биш. Харин богино долгион ус бага ашиглаж, халаах хугацааг богиносгодог тул уламжлалт аргаар хооллохоос илүү шим тэжээл хадгалдаг.
3. “Хүүхдийн хоол халаахад аюултай.”
— Хорт бодис үүсэхгүй. Гагцхүү халаалт жигд бус байж болох тул хоолыг халаасны дараа заавал хутгах, хэсэг хугацаанд хөргөх шаардлагатай.
4. “Цайны ус халааж болохгүй.”
— Болно, гэхдээ ус хэт халж буцлахгүйгээр уур гэнэт гарах эрсдэлтэй. Барзгар ёроолтой аяга эсвэл модон саваа хийх нь аюулгүй байдлыг хангана.
5. “Зуухны дээр юм тавьж болохгүй.”
— Хөнгөн, агааржуулалтыг хаахгүй зүйл тавих боломжтой. Харин хүнд, шатамхай, халуун эд зүйлсийг байрлуулахыг хориглодог.
6. “Металл зүйл байрлуулах хориотой.”
— Энэ бол үнэн. Металл нь долгионыг тусгаж, оч үүсгэж гал гаргах аюултай. Тиймээс үйлдвэрлэгчид тусгай хамгаалалттай аяга, сав үйлдвэрлэдэг.
Шинжлэх ухаанаар батлагдсан баримтууд
- Богино долгион нь усны молекулыг “дэлбэлдэггүй”, харин тэдгээрийг өндөр хурдтай чичиргээнд оруулж, дулаан үүсгэдэг.
- Чийгтэй хөвөнг 2 минут халаахад нянгийн 99% устдаг, ариутгалд ашиглах боломжтой.
- Энэ бол хамгийн эрчим хүчний хэмнэлттэй хоол хийх арга — урьдчилан халаалт шаардлагагүй тул эрчим хүчийг шууд дулаанд хувиргадаг.
Хүн төрөлхтний гал тогоог өөрчилсөн нээлт
80 жилийн өмнө туршилтаар эхэлсэн шоколад хайлах үзэгдэл өнөөдөр дэлхий даяар 1 тэрбум гаруй айл өрхийн зайлшгүй хэрэглээ болсон. Богино долгионы зуух бол эрдэм, технологи, амьдралын хэв маягийг холбосон хамгийн тод жишээ юм.
