Швейцарийн судлаач, нисгэгч Рафаэль Домжан нарны эрчим хүчээр ажилладаг цахилгаан онгоцыг 9.5 км өндөрт нисгэн, шинэ дээд амжилт тогтоолоо. Энэ үйл явдал 2025 оны наймдугаар сарын 12-нд болж, Домжан SolarStratos стартапын бүтээсэн HB-SXA онгоцыг удирдан тав гаруй цагийн турш ниссэн байна.
Түүний зорилго нь нарны эрчим хүчээр ажилладаг цахилгаан онгоц уламжлалт онгоцтой адил өндөрт ч өрсөлдөх боломжтойг харуулах байв. “Нэг ч дусал түлш шатаалгүйгээр нарны гэрлээр далавчаа тэжээж, нисэх нь үгээр хэлэхийн аргагүй мэдрэмж юм” хэмээн Домжан онгоц газардасны дараа сэтгэгдлээ хуваалцжээ.
Домжан баруун Швейцарийн Сион нисэх буудлаас хөөрч, хоёр цагийн турш тогтмол өндөр авсаар 9521 м өндөрт хүрч чадсан байна. Тэрээр сансрын нисгэгчдийн өмсдөг тусгай хамгаалалттай хувцастай байсан бөгөөд -70°С хүртэл хүйтэн нөхцөл, хүчилтөрөгчийн дутагдалтай агаартай нүүр тулсан юм.
Энэхүү амжилт өмнөх дээд амжилтыг шинэчилсэн бөгөөд түүнийг 2010 онд Solar Impulse төслийн нисгэгч Андре Боршберг 9235 м өндөрт тогтоож байжээ. Рафаэль Домжаны нислэгийн үед түүний онгоц олон тонн түлш хэрэглэж байсан зорчигч тээврийн онгоцны зэрэгцээ нисч, бэлгэдлийн хувьд онцгой дүр зургийг бий болгосон байна.
Гэсэн ч Олон улсын нисэхийн холбоо уг амжилтыг хараахан батлаагүй байгаа бөгөөд Домжан 10,000 метрийн босгыг удахгүй давах боломжтой гэж үзэж байна. Түүний дараагийн зорилго нь зөвхөн нарны эрчим хүч ашиглан сансарт хүрэх юм.
HB-SXA онгоцыг Германы Elektra Solar компани үйлдвэрлэж, SolarStratos-ын мэргэжилтнүүд өөрчилсөн. Жин нь ердөө 450 кг бөгөөд 25 метрийн далавч нь 22.4 м.кв нарны хавтангаар бүрхэгдсэн. Энэ нь хоёр цахилгаан мотортойгоор таатай нөхцөлд бүтэн өдрийн турш тасралтгүй ажиллах боломж олгодог. Нэмэлт эрчим хүчийг 20 кВт.цагийн хүчин чадалтай лити-ион батерей хангадаг.
Онгоцонд суурилуулсан хувьсах давтамжийн сэнс нь өндөрт тогтворжилтыг хангаж байв. Бүхээг нь битүүмжилээгүй тул Домжан хүчилтөрөгчийн систем болон тусгай хамгаалалтын костюм ашигласан. Ийм өндөрт багахан гэмтэл ч үхлийн аюултай ч нислэг амжилттай болжээ.
SolarStratos төслийн эцсийн зорилго нь 25 км өндөрт хүрч, агаар мандлын дээд давхаргад хэмжилт хийж, уур амьсгалын өөрчлөлтийг судлах юм. Өмнө нь 2016 онд Solar Impulse 2 зөвхөн нарны эрчим хүч ашиглан дэлхийг тойрсон бол SolarStratos нь нэг нисгэгчтэй, хөнгөн хийцтэйгээр өндөрт тогтмол нислэг хийхээр ялгарч байна.
Рафаэль Домжан өмнө нь PlanetSolar төслийг удирдан, нарны эрчим хүчээр ажилладаг усан хөлгөөр дэлхийг тойрсон анхны хүн болж байжээ. Тэрээр олон жил нарны эрчим хүчээр ажиллах тээврийн хэрэгслийг хөгжүүлэхийн төлөө ажиллаж ирсэн юм. Гэсэн хэдий ч ийм онгоц зорчигч тээвэрлэх болон ачаа зөөвөрлөхөд тохиромжгүйгээс хязгаарлагдмал хэрэглээтэй хэвээр байна.
