1972 онд Зөвлөлтийн Сугар гаригийг судлах хөтөлбөрийн хүрээнд хөөргөсөн “Космос-482” сансрын хөлөг дэлхийн тойрог замаас гарч, Энэтхэгийн далайд унаснаар сансрын аяллаа дуусгалаа. Уг төхөөрөмжийг анх Сугар гараг руу илгээхээр төлөвлөж байсан ч техникийн саатлын улмаас дэлхийн орчмын замд гацан, хагас зуун жилийн турш тэнэжээ.
Сансрын хөлгийн түүхэн алдаанаас түүхэн буулт
“Космос-482”-г 1972 оны 3-р сарын 31-нд Байконураас хөөргөсөн бөгөөд Венера-9 сансрын станцын өмнөх загвар байв. Үүрэг нь Сугар гаригийн агаар мандал, гадаргыг судлах байсан ч дээд шатны эвдрэлээс шалтгаалан дэлхийн орбитод гацжээ. Хөлөг 200-12000 км-ийн хооронд хэлбэлзэх эллипс хэлбэрийн замд орж, 51 жилийн турш тэнд эргэлдэж байв.
Аажмаар таталцал, атмосферийн эсэргүүцлийн нөлөөгөөр өндрөө алдсаар энэ оны 5-р сарын 10-нд Жакартагаас баруун тийш 560 км-ийн зайд, Энэтхэгийн далайн гүнд унажээ. Уналтын маршрутыг автоматжуулсан сансрын аюул илрүүлэгч системүүд хянаж байсан бөгөөд энэ үйл явдлыг эрдэмтэд “сансрын хог хаягдлын түүхэн хаалт” хэмээн нэрлэж байна.
2010-аад онд дахин анхаарал татсан нь
Хэдийгээр олон жилийн турш орхигдсон ч 2010-аад оноос Космос-482 нь дахин судалгааны төвд оржээ. Нарны хурц гэрэл тусах үед дэлхийгээс харагддаг болсноор мэргэжилтнүүд хөлгийн бусад хиймэл дагуулуудтай мөргөлдөх эрсдэл болон байрлалыг тодорхойлоход анхаарсан байна. Судалгаагаар түүний жин ойролцоогоор 1.2 тонн байсан бөгөөд энэ нь дулааны хамгаалалттай буултын капсултай холбоотой байв.
Шатсан уу, үлдэгдэл унав уу?
Ихэнх сансрын хөлгүүд агаар мандалд орж ирэх үедээ шатаж устдаг. Гэсэн ч “Космос-482”-гийн өндөр температурт тэсвэртэй буултын капсул нь бүрэн шаталгүйгээр далайд унах боломжтой гэж судлаачид үзэж байна. Гэсэн хэдий ч энэ нь хүн, байгаль орчинд ноцтой аюул учруулаагүй хэмээн анхааруулжээ.
