NASA-гийн Perseverance судалгааны төхөөрөмж Улаан нүдэн гарагт хөл тавьснаас хойш хамгийн эрчимтэй ажлаа Жезерогийн тогооны баруун захад хийж байна. Энэ бүс нутаг нь хэдэн тэрбум жилийн настай, усны нөлөөнд орсон байж болзошгүй олон төрлийн эртний чулуулаг бүхий ховор олдвортой бөгөөд судлаачид үүнийг “геологийн эрдэнэсийн сан” хэмээн нэрлэжээ.
Судалгааны оргил цэг
2024 оны 12-р сард 145 фут өндөртэй баруун ханыг давж, түүний оройд хүрсэн Perseverance 2025 оны эхний саруудад таван өөр төрлийн чулуулгийн цөмийг өрөмдөж, гурвыг нь амжилттай битүүмжилсэн байна. Мөн 83 чулуулагт лазер судалгаа хийж, долоог нарийвчлан шинжилжээ. NASA-ийн геологич Кэти Стек Морган “Энэ бүс нутагт алхам тутамд шинэ, сонирхол татахуйц олдвор хүлээж байна” хэмээн онцлов.
Серпантиний нууц ба метан
Жезерогийн захад байрлах “Платолэндс” гэх нэртэй бүс нутгаас Perseverance серпентин хэмээх эрдэс бодисоор баялаг чулуулаг илрүүлжээ. Эдгээр нь газар доорх галт уулын чулуулгууд ус, төмөр, магнийн урвалаар өөрчлөгдөж, улмаар метан зэрэг хий ялгаруулж болдгийг тогтоосон. Дэлхий дээр ийм нөхцөлд микроб амьдрах орчин бүрддэг тул энэ нь Марс дээр амьдрал байсан эсэхийг тогтоох боломжтой чухал таамаг юм.
Хамгийн эртний дээжүүд ба “Мөнгөн уул”
“Мөнгөн уул” нэртэй цэгээс цуглуулсан чулуулгийн дээж нь 3.9 тэрбум жилийн настай байж болзошгүй гэж таамаглаж байна. Энэ нь Марсын Ноахийн геологийн үеийн чулуулгуудын нэг бөгөөд эртний солирын мөргөлдөөнөөс үүсэлтэй байж болзошгүй аж.
Битүүмжлэх сорилт ба “Флик” ажиллагаа
“Платолэндс”-ээс авсан дээжийн битүүмжлэлд асуудал гарсан ч баг 13 Марс өдрийн турш 33 удаа цэвэрлэж, 8 оролдлого хийсний эцэст амжилтад хүрчээ. Инженер Кайл Капланы хэлснээр “Флик” ажиллагаа буюу дээжийн савыг савны хананд дарж, доргиулан цэвэрлэх арга тус болсон аж.
Хамгийн сүүлийн олдворууд
“Гол мөрөн”, “Бухта Салли”, “Понд Дэннис”, “Гора Перл” гэх хэсгүүдээс шинээр дээж цуглуулж, судалгаа үргэлжилж байна. Судлаачид “Witch Hazel Hill” нэртэй уулыг цаашид гүнзгий судлах шаардлагатай хэмээн үзэж байгаа бөгөөд ирэх дээжийн байршлыг тодорхойлохын тулд одоогийн өгөгдлийг бүрэн задлан шинжилнэ.
Mars 2020: Хүн төрөлхтний түүхэн алхам
Perseverance нь NASA-гийн “Mars 2020” хөтөлбөрийн гол төхөөрөмж бөгөөд 2021 онд Жезерогийн тогоонд газардан, Марсын геологи болон эртний уур амьсгалыг судалж, хүн амьдрах боломжтой эсэхийг тогтоох зорилготой ажиллаж буй. Тус төхөөрөмж нь анх удаа чулуулаг болон хөрсний дээжийг битүүмжлэн цуглуулж буй бөгөөд эдгээрийг дэлхий рүү буцаан авчрах Mars Sample Return төсөлд багтана.
